In het archief van de Raad van Brabant treffen we een aantal brieven van naturalisatie aan.1) Het bezit van de -in deze gevallen- Brabantse nationaliteit was nodig om een overheidsfunctie in Brabant te kunnen bekleden. Dit nationaliteitsbeginsel treedt voor de eerste maal naar voren in de Blijde Incomste van Hertog Anthonis op 18 december 1406.2) In artikel XXVII wordt bepaald, dat de Baljuw van Brabant, binnen Brabant geboren moet zijn, evenals "sijnen clercq ende onder-ambachtsheeren".3) Deze bepaling wordt op 5 oktober 1430 in de Blijde Incomste van Philips de Goede hernieuwd, terwijl hierbij ook het legitimiteitsbeginsel geïntroduceerd wordt. Dit is een aanvulling van het nationaliteitsbegrip: niemand "van geen getrouwden bedde" zal Raad, drossaard noch richter in Brabant" kunnen worden.4) Deze -vrij vage aanduidingen over legitimatie en nationaliteit- worden door de volgende hertogen van Brabant telkenmale vermeld. In de Blijde Incomste van "de Doorluchtigste Hoocheden Albertus en Isabella" wordt het nationaliteitsbeginsel voor het eerst uitgebreid.5,6) In de loop van de tijd wordt dit nationaliteitsprincipe verder uitgebreid en de Staten-Generaal van de Republiek der Zeven Verenigde Procinciën, heeft dit principe overgenomen, uitgebreid en toegepast.7) De volgende aanvragen zijn bewaard: 14-10-1628David de Ruijter, advocaat voor de Raad van Brabant, zoon van Johan de Ruijter geboren te Antwerpen, en Elisabeth Montens, geboren te Breda.8)12-02-1633Pieter van Panhuijsen, advocaat voor den Hove van Holland, zoon van Bartholomeus van Panhuijsen, geboren te Antwerpen, getrouwd te Bremen met Catharina Vivien, geboren te Antwerpen, kleinzoon van Peter van Panhuijsen bij Margaretha Hoffmans. Vader en grootvader waren schepen en thesaurier van de stad Antwerpen tot de verovering van die stad door de Hertog van Parma. Bartholomeus Panhuijsen is te 's-Gravenhage overleden. Pieter van Panhuijsen heeft gestudeerd te 's-Gravenhage, Leiden en Orléans.08-09-1638Meester Pieter de Schilders.26-01-1660Johannes Pieterson, rentmeester over de geestelijke goederen te01-12-1661Stephanus van Teffelen, te09-03-1663Hugo de Groot, oud 5 jaar, op verzoek van zijn vader, Mr. Pieter de Groot, pensionaris van Amsterdam.16-03-1663Sebastiaan Schellekens, licentiaat in de beide rechten. "Zijn schoonmoeder is verwant aan de oudste en aanzienlijkste geslachten te07-06-1663Charles Henrij van de Kerkhoven, Heer van Heenvliet, drossaard, schout en stadhouder van de lenen der stad en lande van Breda.??-10-1663Samuel Coenradi, apothecaris te24-01-1664Mr. Johan van der Haer, baljuw van de stad Willemstad en Dijkgraaf van de aanliggende polders.25-09-1665Johan van Teffelen, med. doctor te22-12-1665Mr. Richard Terbruggh, wonende te Utrecht.15-06-1668Johannes Vitrarius, professor en rector binnen | 171 |
27-06-1679Johan Gijs, drossaard van de Baronnie en Lande van Cranendonk bij Eindhoven.21-05-1680Henrick Cannaerts, geboren te Luik. Hij is 35 à 36 jaar geleden met zijn vader gevlucht uit Hasselt in het Graafschap Loon, en wil zich vestigen in den Hage, baronnie van Breda.9) Henrick was tien jaar militair in dienst van deze landen en heeft de dienst verlaten wegens verwondingen.05-02-1703Francois Chatvelt, geboren 's-Gravenhage, advocaat, woont sedert 1686 te05-02-1703Willem Lodewijck Graham, zoon van kolonel Henry Graham, geboren te Utrecht. Woont meer dan tien jaar te01-10-1704Jan van Sevenhoven, geboren te Amsterdam, woont sedert begin 1696 te03-12-1714Jacques Busnage, predikant in de Waalse gemeente. Krachtens placcaat van 18 juli 1709 en op voet van de resolutie van 25 september 1670 wordt naturalisatie verleend.10,11)27-12-1714Johan Lodewijck Kramer, geboren te Nassua Usingen placcaat van 12 maart 1660.12)01-12-1716Meester Alexander Bernard van Eijbergen, geboren te Brummen, inwoner en poorter van07-07-1716Christiaan Metz. Heeft 12 jaar te18-02-1722Abraham Lüttringhausen, geboren buiten de 17 provinciën, maar woont 9 jaren te23-12-1723Godart van Hanenburgh, geboren te Heusden, zoon van Walraadt van Haanenburgh bij Jacomina van der Voort. Godart verwierf op 24 september 1723 het poorterschap van12-06-1725Carel Frederik van Wijhern, geboren te Prentzlow in de Uckermarck, Keur Brandeburg, gedoopt in de St. Marien Kirche op 13 januari 1691, zoon van Christoffel von Wijhern, inspecteur en predikant te Prentzlow, bij Anna Elizabeth Bennickin. Hij heeft lange jaren te Hilvarenbeek gewoond en sedert twee jaar poorter van23-07-1739Johan Paulus de Haas, poorter van28-09-1739Cornelis Wijgaers, inwonende burger van20-09-1762Gerardus Frederick van Scheijdt, te Oisterwijk.22-09-1755Mr. Cornelis Baart en zijn drie kinderen.24-08-1770.Leonardus Cox, borger en poorter te Eindhoven, r.k. gedoopt te Lille, St. Hubert Land van Luik op 21 maart 1719. | 172 |
Noten | |
1. | Inventaris Raad van Brabant, deel 1, nr. 1037 (Inventarisreeks 29 Rijksarchief Noord-Brabant). |
2. | Blijde Inkomsten -ook wel Land Charter genaamd- is een verzameling grondrechten, die de Hertog van Brabant bij het aanvaarden van zijn regering aan de ingezetenen van Brabant verleende. |
3. | Placcaeten van Brabant, deel I, f. 143 (Hendrick Aerssens, Antwerpen 1648). |
4. | Placcaeten van Brabant, deel I, f. 157. |
5. | Brieven van Legitimatie: De Brabantse Leeuw 1990 (ter perse). |
6. | Placcaeten van Brabant, deel I, f. 212. |
7. | In het Groot Placcaetboek van Holland en Westvriesland treft men o.m. in deel VI naturalisatie aanvragen aan van lieden, buiten Europa geboren uit Hollandse ouders. |
8. | In deze brief van naturalisatie staat vermeld: restitutio natalum = herstel van geboorterecht. Aangezien de moeder de Brabantse nationaliteit bezat, was het kind eveneens in het bezit van de Brabantse nationaliteit! |
9. | Hage = Prinsenhage. |
10. | Groot Placcaet Boek van Holland en Westvriesland IV, f. 483. |
11. | Collectie Rijksarchief 214, R.A. |
12. | Groot Placcaet Boek van Holland en Westvriesland II, f. 2606. |
13. | Collectie Rijksarchief 285, R.A. |
14. | Kappelhof, Belastingheffing in de Meierij van Den Bosch 1648-1730 (Stichting Zuidelijk Historisch Contact LXIX, Tilburg 1986). |
15. | "Niemand mag tot poorter van |